Istanbul: Meer west dan oost, maar vooral zichzelf
Istanbul is bij uitstek het symbool van de Oriënt, maar tegenwoordig is het vooral een moderne stad. Met een oosters tintje, dat wel. Natuurlijk mag je de topbezienswaardigheden niet missen. Dat geldt ook voor de wijken waar op cultuurhistorisch gebied weinig te zien is, maar waar het wel levendig is en de inwoners uitgaan. Je vindt er schier eindeloze mogelijkheden voor winkelen, uit eten gaan en een terrasje ‘pikken’. We lieten ons door onze smaakpapillen leiden van de oude stad tot de chique wijken aan de Bosporus.
De wereldberoemde Aya Sophia
Welbeschouwd valt het aantal bezienswaardigheden dat je gezien moet hebben mee en die liggen ook nog eens dicht bij elkaar in de wijk Sultanahmet. De rest van de stad ontdek je per tram, metro, trein, kabelbaan en boot.
Ottomaanse glorie
In Sultanahmet tref je overwegend andere bezoekers en winkeliers aan en restauranthouders die je pogen binnen te praten. De topbezienswaardigheid is het Topkapi Paleis, een stad in de stad die schuilgaat achter muren en poorten. Het was tot in de 19e eeuw het hof van de sultan en er woonden 10.000 mensen. In de keukens werd dan ook vrijwel continu geslacht; vis werd beschouwd als armenvoedsel.
Je kunt je er met gemak een halve dag vergapen aan de rijkdommen van de sultan, zoals kleding en prachtig versierde vertrekken. Men kende geen meubels, op kussens, tapijten en divans na. De marmeren harem met ‘gouden kooien’ – voor de kinderen die anders vermoord werden door rivales – is bijzonder en de extra kosten waard. En je geniet er van de briljante lokatie met magnifieke panorama’s over de Gouden Hoorn en de Bosporus. Om de hoek kun je in het immense archeologisch museum ook een halve dag zoet zijn; bezoek er in ieder geval de fantastische verzameling sarcofagen uit het Fenicische Tyrus.
Buiten de poort op zo’n 100 meter ligt de Aya Sophia, de voormalige kerk die getransformeerd werd tot moskee. Het is sinds 1934 een museum. Erg mooi zijn de weer blootgelegde fresco’s, de kleurige koepels en de versierde zuilen. De nog in gebruik zijnde Blauwe Moskee is vooral mooi aan de buitenkant met de zes minaretten en de talloze koepels op het dak. Binnen zorgt de keramiek in de koepels voor kleur. Tussen beide in ligt de Yereban-cisterne, een historische opslagplaats voor drinkwater. Dankzij de zuilen heeft het de grandeur van een ondergrondse tempel.
De Blauwe Moskee
Oriëntaalse sferen
De skyline van Sultanahmet wordt gedomineerd door de Nieuwe en de Süleyman Moskee met hun minaretten en koepels. Daartussen liggen de Egyptische bazaar, met zijn specerijen en het echte (prijzige) Turks fruit, en de Grand Bazaar met meer dan 2000 winkeltjes. Er worden vooral veel souvenirs verkocht onder de versierde historische bogen.
Buiten Sultanahmet zijn cultuurhistorische toppers schaars. Toch mag je het Chora museum met zijn gave fresco’s niet overslaan. Onderweg met de tram krijg je een goede indruk van de nog grotendeels intacte stadsmuur. Het Dolmabahçe-paleis is alleen al een bezoek waard vanwege de ligging aan de Bosporus, omringd door tuinen met fraaie bomen en een zwanenfontein. Met de gevel in neorococo-stijl en de protserige meubels waan je je eerder in een Oostenrijks Sisipaleis dan in Turkije. Hier leefden de laatste sultans vanaf 1853 in grote weelde maar veel deden ze er niet meer toe.
Het Dolmabahçepaleis
Tot slot is een boottocht over de Bosporus interessant, vooral vanwege een blik op de vele kapitale huizen aan de oevers. In Sultanahmet zijn voornamelijk toeristenrestaurants maar je vindt er ook goede adressen, zoals in de Incili Cavus Sok met zeker vier goede restaurants. De buurten Beyoglu en Taksim over de Galatabrug kennen in alle opzichten meer variatie. De Galatabrug en het plein ervoor zijn perfect om vis te eten. Bij de drie wat kitscherige bootjes gaan grif broodjes makreel van de hand. Dat moet ook wel, want de weliswaar levenslange vergunning kost maar liefst €240.000. In Beyoglu liggen de trendy adressen verspreid maar er zijn ook straatjes die uit louter terrasjes bestaan, zoals de Nevizade en de Franse straat. Een mooi alternatief is het rustige terras in de intieme Hazzalo passage aan de Istiklal Caddesi.
Op chic of op straat
Chic uit eten ga je aan de Bosporus, zoals in Bebek, genoemd naar een populaire Griekse playboy. Of ga naar het Suada-eilandje van voetbalclub Galatasaray. Er zijn vijf restaurants en een zwembad: een etentje is er goedkoper dan een middagje aan het zwembad. Dat laatste kost €60-80. Op een enkele uitzondering na, zoals Club Reina waar alle beroemdheden komen die de stad aandoen – van Paris Hilton tot Zinedine Zidane –, zijn ook de betere restaurants alleszins betaalbaar.
Ook op straat kun je lekker eten, al is dat meer in de snacksfeer, zoals simit (deegring met sesamzaad), een geroosterde maiskolf of gepofte kastanjes. En voor de dorst neem je een beker vers granaatappelsap of sahlep, een melkdrank met vanille, kaneel, room, kruiden en orchideeënknoppen. Zoetekauwen loopt het water in de mond bij het zien van de prachtige etalages met torens zoete verleidingen in rood, groen en bruin en vaak in combinatie met noten; de keuze is enorm, net als het aantal calorieën. Vooral het echte Turks fruit is een delicatesse, maar helaas ook navenant geprijsd. De variaties aan rijstpudding zijn een smeuïg en luchtig alternatief.
Van bazaar tot mall
Ook als je niets hebt met de souvenirwinkels die met hun keramiek, stoffen, leer en lampjes sterk op elkaar lijken, en je de Grand Bazaar alleen leuk vindt om sfeer te snuiven, hoef je niet te wanhopen. De miljoenenstad Istanbul heeft met zijn snel ontwikkelende economie ook oogverblindende shopping malls, zoals Istinye Park, en chique winkelstraten, zoals in Nishantasi ten noorden van het Taksimplein met de Chanels en Pradas van deze wereld. De Istiklal Caddesi is dé winkelstraat van Istanbul en om twaalf uur ’s nachts is het er net zo druk als om twee uur ’s middags.
Geurige kruiden in de Grote Bazaar
Alternatieve Turkse ontwerpers hebben hun winkels en ateliers in de zijstraten van de zuidpunt van de Istiklal Caddesi, zoals de Serdem Ekrem Sok. Vermeldenswaard daar is ook de sfeervolle Galipdede Caddesi, met tientallen winkels in muziekinstrumenten.
Verblijf
Het leukst zijn de kleinere, sfeervolle hotels in Istanbul, zowel in de toeristische wijk Sultanahmet als bij het Taksimplein en de Galatatoren. Empress Zoe is een onweerstaanbaar, sfeervol hotel in een rustige straat. Knus ingerichte kamers met (hemel)bed, donker hout, kleurige kussens en tapijten. Terras in de tuin en op het dak. Ibrahim Pasha is een onberispelijk klein designhotel bij de Blauwe Moskee, met een dakterras met superuitzicht. De inrichting is deels strak en deels antiek met kleurige stoffen.
Het sfeervolle Alp heeft niet al te grote kamers in een houten huis met dakterras. Leuk ingericht met hemelbedden, donkere houten vloeren en kleine maar fijne badkamers. Hotel Poem is een zeer verzorgd adres in een rustige straat. De volgens eigen zeggen in Ottomaanse stijl ingerichte kamers zijn huiselijk. Terras op het dak en in de tuin. Het kleurrijk Hotel Kybele is een tikje kitscherig, maar wel knus. Warm rood en veelkleurige lampen en kussens op de kamers, en veel blauw en geel in de tuin en op de gevel.
Eettips
Pera Dai heeft verrassende gerechten op een sfeervolle, trendy plek vlakbij de Franse straat. Bij Hamdi eet je spartelverse vis boven de Galatabrug. Divan Kalamis is een trendy restaurant aan het water met uitstekende keuken en bediening. Voor eten op een prachtlocatie ga je naar Suada, dat op een eilandje ligt.
Genieten van goed eten én een prachtig uitzicht kan bij 360°, terwijl Mozaik een sfeervol adres is met prima eten en bediening in de Incili Cavus Sok. De prachtige patisserie Hafiz Mustafa heeft een authentieke theeschenkerij erboven.
De prijzen voor eten en drinken in Istanbul zijn vergelijkbaar met de prijzen bij ons, waarbij met name de tarieven in restaurants vaak iets lager liggen. Voor een kop thee betaal je ongeveer €0,75 en een kop Turkse koffie kost tussen €0,85 en €1,70. In de meeste restaurants kost een salade vier tot acht euro, een hoofdgerecht €8,50 tot €15 en een dessert drie tot zes euro.